Eikenprocessierups melden

De eikenprocessierups zorgt ieder jaar voor veel overlast. Op deze pagina kunt u lezen hoe de gemeente Coevorden de rups bestrijdt. Verder vindt u hier:

  • een interactieve kaart waarop u zelf een nest kan melden

  • algemene informatie over de eikenprocessierups

  • een lijst met vragen en antwoorden

Online melden nest eikenprocessierups

U kunt online melding maken van een nest via een interactieve kaart. Wij beoordelen elke melding. Kijk onder het kopje 'Bestrijding eikenprocessierups' hoe wij de rups bestrijden.

Bestrijding eikenprocessierups

De gemeente Coevorden bestrijdt de eikenprocessierups met een biologisch bacteriepreparaat. Daarmee bespuiten we bomen in gebieden waar veel overlast wordt verwacht. Het preparaat doodt alleen rupsen, het is veilig voor mensen en andere dieren.

In gebieden waar beschermde vlindersoorten voorkomen wordt er niet gespoten, evenals in het merendeel van het buitengebied om de ontwikkeling van de natuurlijke vijanden te stimuleren.

Op deze kaart externe-link-icoonkunt u zien waar de gemeente het preparaat toepast.   

Wegzuigen/wegplukken nesten

Op plekken waar niet gespoten wordt en later toch veel overlast door de rupsen ontstaat, bestrijdt de gemeente de nesten door ze weg te zuigen of weg te plukken.

Aantrekken van natuurlijke vijanden

Om de natuurlijke vijanden van de rupsen aan te trekken voert de gemeente uit:

  • Ecologisch bermbeheer,
  • Herstel van biodiversiteit in bossingels,
  • Bewust planten van soorten die natuurlijke vijanden aantrekken.

Om dit biologisch herstel van de natuurlijke vijand te stimuleren streven wij ernaar zo min mogelijk preventief te spuiten.

Prioriteiten

De gemeente spuit bomen in een bepaalde volgorde. Op plekken waar de meeste overlast is door de nesten, wordt het eerst gespoten. We noemen dit prioriteiten. In de gemeente kennen we 3 prioriteiten.

Prioriteit 1:

Hier gaat het om bomen in de buurt van scholen, kinderopvang/-dagverblijven, verzorgingshuizen, winkelcentra, buitensportaccommodaties en evenemententerreinen.

Prioriteit 2:

Hier bespuiten we bomen aan vastgestelde schoolroutes, forensenfietspaden en toeristische fietspaden binnen de bebouwde kom. 

Prioriteit 3:

Kuilvoerbulten, paardenweides en het resterend buitengebied vallen onder prioriteit 3. Daar wordt alleen bestreden op melding van overlast, maar dan is het nog niet haalbaar om alle nesten weg te halen.  In prioriteit 3 gebieden worden de nesten weggezogen.

Overleg met dorp- en wijkverenigingen

In afstemming met dorp- en wijkverenigingen is het preventieve bestrijdingsplan opgesteld. De verenigingen hebben aangegeven of en waar er een bespuiting wenselijk was. Dit konden zij doen op basis van de gegevens over plaagdruk en overlast meldingen die de gemeente Coevorden van het seizoen 2021 in een kaart heeft laten zetten.

Wat u zelf kunt doen

In de natuur komen plagen zelden voor. Dat komt omdat elk dier dat voor een plaag kan zorgen natuurlijke vijanden heeft. Hoe meer natuurlijke vijanden, hoe minder kans op een plaag.

U kunt dus de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups lokken. Een aantal natuurlijke vijanden van de rups zijn:

  • Mezen, vooral koolmezen (eten rupsen)
  • Sluipwespen en sluipvliegen (leggen eitjes in de rupsen)
  • Larven van gaasvliegen en het tweestippelig lieveheersbeestje
  • Vleermuizen (die eten ’s nachts de eikenprocessievlinders)

De klachten die u van de eikenprocessierups krijgt kunnen heel vervelend zijn. Als u klachten door de eikenprocessierups wilt voorkomen moet u contact met nesten en brandharen vermijden. 

Zo zorgt u dat u zo min mogelijk last krijgt:

  • Draag een lange broek en een T-shirt met lange mouwen. Bescherm uw ogen met een zonnebril. Ga niet op de grond onder besmette bomen zitten. 
  • Bent u in de buurt van nesten geweest en zitten er misschien brandharen op uw kleren? Was ze dan, het liefst op 60 graden.
  • Kom niet aan de rupsen of hun nesten en leer uw kinderen ook om dat niet te doen.
  • Loop of fiets liever niet over wegen waar eikenbomen met nesten staan. Ook uit oude nesten kunnen nog brandharen waaien.
  • Zorg dat uw dieren niet in contact komen met rupsen of oude nesten. Houd uw hond bijvoorbeeld aan de riem tijdens het uitlaten.

Toch klachten gekregen? 

  • Trek kleding waar brandharen inzitten uit.
  • Heeft u ergens jeuk of rode plekjes? Strip uw huid met plakband. Spoel de huid daarna met veel lauw water af. Bijvoorbeeld onder de douche.
  • Heeft u last van uw ogen? Spoel d ogen met veel lauw water.
  • Was uw kleding op 60 graden.
  • Probeer niet te krabben en te wrijven. Dat maakt de klachten juist erger.
  • Heeft u veel jeuk? Een verkoelende zalf of crème kan helpen. Ook kunt u anti-allergie tabletjes gebruiken om de jeuk te verlichten. U kunt deze tabletjes zonder recept bij de drogist of apotheek kopen. 

Meestal verdwijnen de klachten vanzelf. Dat kan een paar dagen tot twee weken duren.

    Vragen en antwoorden

    De eikenprocessierups is de larve van de eikenprocessievlinder. Dit is een nachtvlinder. ’s Nachts gaan ze in lange slierten, in een soort processie, op zoek naar voedsel (eikenbladeren). Tussen juli en september ontpoppen de rupsen zich en worden nachtvlinders.

    De eikenprocessierups komt van oorsprong uit Zuid-Europa. In 1991 werden er voor het eerst nesten in Nederland gevonden. Doordat het in Noord-Europa gemiddeld steeds warmer wordt, komt de rups hier ook steeds vaker voor. Ze reizen als het ware met het warme weer mee. Dat geldt trouwens niet alleen voor de eikenprocessierups. Ook andere beestjes reizen mee als de temperaturen opwarmen. Bijvoorbeeld de dennenprocessierups en de tijgermug.

    In september leggen de vlinders hun eitjes legt in de toppen van vooral eikenbomen. Ze overwinteren daar en vanaf april komen de rupsen uit de eitjes. Eerst zitten ze nog hoog in de bomen, later vormen ze  in groepen grote nesten op de boomstammen.  Maar ook in de grond, dicht bij de stam van de boom kunnen nesten zitten. Behalve in eikenbomen zitten de rupsen soms ook in beuken en berken.

    De rups komt vooral voor in zomereiken langs lanen in steden en dorpen, erfbeplantingen op campings en op landgoederen in bosrijke omgeving. In bosgebieden zelf wordt de rups ook waargenomen, maar hier is de overlast minder. Dat komt door hun natuurlijke vijanden, zoals de sluipwesp, vogels en vleermuizen.

    Eikenprocessierupsen veroorzaken overlast door de duizenden brandhaartjes die ze op hun rug dragen. Deze haartjes zorgen voor klachten zoals jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen. Wind zorgt ervoor dat de kleine brandhaartjes van de rups in de lucht zweven en zich over grote afstanden verspreiden.

    In de natuur komen plagen zelden voor. Dat komt omdat elk dier dat voor een plaag kan zorgen natuurlijke vijanden heeft. Hoe meer natuurlijke vijanden, hoe minder kans op een plaag.

    U kunt dus de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups lokken. Een aantal natuurlijke vijanden van de rups zijn:

    • Mezen, vooral koolmezen (eten rupsen)
    • Sluipwespen en sluipvliegen (leggen eitjes in de rupsen)
    • Larven van gaasvliegen en het tweestippelig lieveheersbeestje
    • Vleermuizen (die eten ’s nachts de eikenprocessievlinders)